گاهی وقت‌ها به دهه سوم برج که وارد می‌شوید، پولی برای خرجی خانه نمانده است. با خود می‌‌اندیشید که چرا؟ نخستین چیزی که به ذهنتان می‌رسد این که حقوق و درآمد ماهانه کفاف خرج زندگی را نمی‌دهد. به زبان ساده دخل و خرج یکی نیست!
بهتر است قبل از این که فیش حقوقی، کارفرما، وضع اقتصادی کشور، دولت و … را مقصر بدانید، قلم و کاغذی بردارید و همه آن چه که در یک ماه خرید می‌کنید، بنویسید. حتی آن آبنبات چوبی را.
شاید همگان خرید آبنبات ۵۰۰ یا ۷۰۰ تومانی را جزو خریدهای روزانه ندانند اما زمانی که قرار باشد همه درآمد ماهانه برای همه خرجکردهای روزانه حساب شود، آن آدامس بادکنکی هم باید در فهرست خریدها بیاید.
در این سال‌ها علاوه بر کلانشهرها و شهرهای بزرگ در شهرهای کوچک نیز به همراه مردان، زنان هم پابه‌پای همسران خود کار می‌کنند و تلاش بر این است که منابع درآمدی خانوار افزایش پیدا کند. با این وجود بازهم گله دارند که خرج و دخل یکی نیست و باز کاسه کوزه‌ها را سر حقوق، کارفرما، دولت، اقتصاد کشور،روابط بین‌الملل و … (در اینجا قصدم مثبت جلوه دادن وضع اقتصادی نیست) می‌شکنند.
ابتدا باید یک سوزن به خود زد و سپس درفشی به دیگران. بیایید کمی منصف باشید و با یک دودوتا چهارتای ساده راز این معمای زندگی را حل کنید. تا زمانی‌که چنین محاسبه ساده‌ای از خرجکردها انجام نگیرد، همیشه به جیبتان بدهکار خواهید بود.
در این میان یکی از مهم‌ترین راه‌های خرجکرد، خریدهای روزانه، هفتگی و ماهانه است که درصد زیادی از آن را مواد غذایی و خوراکی‌ها تشکیل می‌دهد. سال‌ها پیش وقتی ایرانی‌ها می‌شنیدند شهروندان اروپایی و امریکای شمالی، میوه مصرفی خود را به صورت عددی می‌خرند و مثلاً از هر نوع میوه یکی یا دوتا را برمی‌دارند، در واکنش به آن می‌خندیدند. این روش خرید شاید برای شهروندان ایرانی غیرقابل اجرا باشد اما باید آن را تمرین کرد. شاید بپرسید چرا؟
بدیهی است که ایران کشوری چهار فصل بوده و به جز چند نوع میوه خاص گرمسیری دغدغه کمبود میوه ندارد. یعنی شما هرروز که به میوه‌فروشی مراجعه می‌کنید میوه تازه هست. اما مشکل اینجاست که هنوز یاد نگرفته‌اید برای خرید میوه نباید کیسه‌های پلاستیکی را پر کرد و در زمان پرداخت پولش به زمین و زمان بد گفت که چه خبره؟ چرا اینقدر گران است؟ و جالب‌تر آنکه همین میوه‌های خریده شده هم به‌دلیل زیاد ماندن در یخچال کیفیت خود را از دست می‌دهند و برخی نیز دور ریخته می‌شوند؛ نتیجه آنکه شما سال‌های سال است که با همین بی‌توجهی در خرید، هزینه‌های زیادی را از جیبتان از دست می‌دهید.
توجه داشته باشید که شما نباید به هر خواسته فرزند خویش تن داده و اقدام به خرید وسایل مورد علاقه او کنید. رعایت این مهم با دلسوزی شما هیچ منافاتی ندارد چراکه آن‌ها نیز باید یاد بگیرند تا در انتخاب‌های خود برای خرید دقت کرده و پس‌انداز کردن را بیاموزند
راه دیگری که در این سال‌ها بخش زیادی از درآمد خانواده‌ها را به خود اختصاص داده، خرید غذا از بیرون است. متأسفانه این روش به یک عادت تبدیل شده و اغلب خانواده‌ها بدون در نظر گرفتن میزان درآمد خود صرفنظر از اینکه غذاهای بیرون چه برنجی باشد و یا فست‌فود کیفیت غذای خانگی را دارد یا نه، اقدام به خرید این نوع غذاها می‌کنند. آیا تاکنون میزان خرید ماهانه غذا از بیرون خانه را حساب کرده‌اید؟ احتمالاً جواب برخی از شما منفی است و این یعنی آنکه شما نتوانسته‌اید مواظب جیبتان باشید.
افراط خانواده‌ها در سفارش دادن غذا در حالی صورت می‌گیرد که از آن سو هزینه‌های قابل توجهی را برای خرید مواد غذایی از جمله برنج، حبوبات، گوشت و … صرف می‌کنند. نتیجه آنکه این مواد به‌دلیل مصرف غذای بیرون بدون استفاده می‌مانند و خانواده از دو سو متحمل پرداخت هزینه‌هایی می‌شود که سبب می‌شود تا دخل و خرج یکی نباشد. بهتر است خانواده‌ها با یک برنامه‌ریزی ساده از مواد غذایی دورن خانه به بهترین روش استفاده کنند و از پرداخت هزینه‌های بیهوده جلوگیری کنند که علاوه بر تهدید درآمدهای ماهانه، در دراز مدت به سلامتی جسم هم ضرر می‌زند.
نکته دیگری که خانواده‌های صاحب فرزند با آن درگیر هستند، خریدهای بدون ضابطه برای فرزندان است که اغلب به‌دلیل اصرارهای زیاد از حد بچه‌ها، والدین را ناچار به تسلیم شدن می‌کند.
توجه داشته باشید که شما نباید به هر خواسته فرزند خویش تن داده و اقدام به خرید وسایل مورد علاقه او کنید. رعایت این مهم با دلسوزی شما هیچ منافاتی ندارد چراکه آن‌ها نیز باید یاد بگیرند تا در انتخاب‌های خود برای خرید دقت کرده و پس‌انداز کردن را بیاموزند.
به‌طور قطع شما بهتر از نگارنده به اوضاع و احوال جیب خود آگاه هستید و علاوه بر موارد بالا، خرجکردهای دیگری را می‌شناسید که از این پس باید درباره آن‌ها تجدید نظر کنید.
اگرچه در حال حاضر خانواده‌ها به‌دلیل شرایط نامناسب اقتصادی، با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند و اکنون باید بیش از هر زمان دیگری به مدیریت دخل خود بپردازند اما این مدیریت نباید محدود به دوران بد اقتصادی و درآمدی باشد بلکه برای داشتن یک زندگی آرام و بدور از فشارهای مالی، تهیه فهرست خرید روزانه، هفتگی و ماهانه و تقسیم کار در این‌باره میان همسران ضروری است. زنان و مادران ایرانی تلاش کنند همچون گذشته مدیریت خانه را حفظ و جلوی بدهکار شدن خانواده را بگیرند. فراموش نکنید که مدیریت صحیح زنان در خانه، بهترین راهکار برای پیروزی دخل بر خرج است.